Quan Hệ Nhân Quả – Dẫn Luận Ngắn
“Có nhiều quan điểm khác nhau. Một số cho rằng cơ sở của quan hệ nhân quả là tính hợp quy tắc: nghĩa là một vật hay một sự kiện sẽ thường trực được nối kết với vật khác hay sự kiện khác. Số khác lại cho rằng không nhất thiết và cũng không cần thiết phải có quan hệ nhân quả. Lý thuyết khác lại nói rằng sự hiện hữu của kết quả là phụ thuộc vào sự hiện hữu của nguyên nhân, song làm thế nào quan niệm này đủ sức phân biệt được các nguyên nhân thực sự với các hiện tượng khác cũng gắn kết với kết quả?
QuyểnQuan hệ Nhân quả: Dẫn luận ngắn này sẽ giới thiệu đến độc giả các lý thuyết then chốt về mối quan hệ nhân quả cũng như những cuộc tranh luận và tranh cãi xung quanh mối quan hệ này. Phải chăng các nguyên nhân tạo ra các kết quả bằng cách đảm bảo sẽ tạo ra các kết quả? Có thực sự các nguyên nhân phải đi trước các kết quả không? Ta có thể quy giảm quan hệ nhân quả thành các lực trong vật lý học được không? Liệu ta có đúng không khi xem quan hệ nhân quả như một mối quan hệ hoàn toàn cá biệt?”
Khi nói đến quan hệ nhân quả có lẽ ít ai tưởng tượng được rằng đó là một vấn đề rất phức tạp. Phức tạp là vì nhiều lý do. Một là, trên bình diện thực tại, cần phải xem nó thuộc về phạm vi nào. Thuộc về thế giới tự nhiên của sự vật, của đồ vật, hay là về thế giới nhân vi của con người, hay là về một thế giới tưởng tượng hoặc một thế giới siêu việt nào đó. Hai là, trên bình diện tri thức, lại phải xem đó là do ta cảm nghiệm được trong đời sống thường nhật, hay là do ta đo lường và xác định một cách thực nghiệm trong hoạt động khoa học, hoặc là do ta mơ ước, suy luận trong các lĩnh vực tôn giáo và siêu hình học. Ba là, chính trong bình điền khoa học, lại cũng phải xem đó là nguyên lý nhân quả, hay là định luật nhân quả.
Đánh giá
Chưa có đánh giá nào.